Zarys historii

W okresie od VI do XIII wieku tereny obecnej gminy Kolno zamieszkiwane były przez plemiona pruskie. Oterki leżały na pograniczu terytoriów zasiedlonych przez Bartów (na północy) i Galindów (na południu).

            W I połowie XIII wieku Barcja, Galindia i pozostałe terytoria plemienne Prusów znalazły się we władaniu Zakonu Krzyżackiego. Podbite ziemie zostały włączone w nowy system administracyjny; w 1243 roku na mocy bulli papieża Innocentego IV podzielone zostały na 4 diecezje (chełmińską, pomezańską, sambijską i warmińską), gdzie warmińska, największa z nich, obejmowała całą środkową część Prus. Bulla zawierała również rozporządzenia dotyczące rozdzielenia podbitej ziemi między Zakonem Krzyżackim a biskupami. Skutkiem tego we władaniu biskupów ostatecznie znalazło się terytorium nazwane Warmią, podzielone na 10 jednostek administracyjnych – komornictw. Z kolei sami biskupi podzielili teren między sobą, z czego część komornictw przypadło biskupowi a część kapitule warmińskiej.

            Na mocy traktatu toruńskiego w 1466 roku, o wojnie 13-letniej Warmię, przyłączono do Królestwa Polskiego i jako Prusy Królewskie, w takiej przynależności przetrwały do I rozbioru Polski w 1772 roku. Po rozbiorze Warmia weszła w skład Państwa Pruskiego.

             W czasach przynależności Warmii do Królestwa Polskiego, mieszkańcom najbardziej dały się odczuć wojny w latach 1519-1521 i 7-letnia (1757-1763) jak również najazdy szwedzkie. Spowodowały one znaczne zniszczenia wsi, ludność dotknęła nędza i śmierć.

            Po kilkudziesięciu latach pokoju, kiedy wsie podniosły się z upadku, w kraju ponownie zapanował głód i straty. Wojny Napoleońskie (1807-1815), przemarsze i stacjonowanie wojsk spowodowały znaczne zubożenie społeczeństwa.

            W latach 1827-77 obszary pruskie w połączeniu z Prusami zachodnimi utworzyły prowincję Pruską. Zjednoczenie Niemiec w 1871 roku i ówczesna polityka skutkowała tłumieniem polskości wśród tutejszego społeczeństwa. Tereny te stanowiły najsłabiej rozwinięty i najuboższy obszar Niemiec.

Kolejne działania wojenne związane były z I wojną światową. Ponownie przyniosły zniszczenia, starty jak również nasiliły problemy narodowościowe. Jedna z bitew 26.VIII.1914 roku odbyła się pod Biesowem, zakończona zwycięstwem wojsk niemieckich; tego samego dnia na południe od Lutr niemiecka piechota rozgromiła rosyjską. Natomiast działania wojenne związane z II wojną światową rozpoczęły się właściwie w styczniu 1945 roku. Zniszczenia będące ich wynikiem były różne. Największe spowodowali Rosjanie po zakończeniu walk – podpalali domy, rekwirowali cenne przedmioty itd.

Ostatnia aktualizacja:   16-10-2004, 18:10	Wersja treści: 1   (- Rejestr zmian)
Andrzej  Zych

 drukuj 

 wyślij znajomemu